animales en lengua mapuche

Animales en Mapudungun

A continuación una lista de mamíferos, aves, reptiles, insectos, arácnidos, peces, moluscos, crustáceos, anfibios en lengua mapuche.

Mamíferos

Gato huiña: wiña
Armadillo: kofür, naunau, kumtrü
Caballo: kawellu
Cerdo: sañwe
Chingue: dañi
Comadreja: kongoy kongoy
Cururo: yamka
Gato: ñarki
Guanaco: luan
Gato montés: kolo kolo, kod kod, kudmu
Huemul: wemul
Jabalí: kütre kütre
Jaguar: nawel
Puma cachorro: pangkul
Puma macho: trapial
Puma hembra: pangi
Liebre: mara
Llaca: kuya
Llama: weke
Monito del monte: chümaiwen
Perro: trewa
Quique: kiki
Ratón: dewü
Ballena: yene
Pudú: füdü
Vizcacha: truli
Zorrino: dañi, chingue
Zorro Chilla: Chilla
Zorro Culpeo: Kûlpew
Zorro: Ngürü
Murciélago: Pünüike
Chungungo: Chimchimko, chinchimen
Nutria de río: willin
Coipo: koipu
Tonina: kawel kawel, künchika
Lobo marino: lame

Aves

Gallina: achawall
Ñandú: choyke
Kalkiñ: águila
Ñamku: aguilucho
bailarín: llelleyken
Bandurria: raki
Batitú: Kaykayen
Cachudito: pish pish
Caiquén: kañkeñ
Carpinterito: pichi rere
Carpintero: rere
Catita: rawülma
Chercán: chedkeñ
Cernícalo: külilke
Chincol: ütruftoki, meñkutoki
Chercán negro: churrin, trureu, tiftifken
Chirigüe: shüwü
Choroy: choroy
Chucao: chukaw
Chuncho: kill kill
Churrete: pilladkeñ, trultrif
Cisne: piu
Comesebo grande: pelchukiñ
Condor: mañke
Diuca: diwka
Diucón: Püdko
Fio Fio: fiw fiw, wiyu
Gallinazo: külwi, kanin
Golondrina: pilmaiken
Halcón: okori
Jilguero: widüf
Jote de cabeza colorada: kelwi
Lechuza Barataz: kogkog
Lechuza blanca: chiwüd
Loica: lloika
Loro Tricahue: Trukawe
Martín Pescador: küdkuchaw
Mero: meru
Minero: chilchiwen
Nuco: nuku
Pequén: pekeñ
Perdiz: füdu, shullo
Peuco: pewko, kokoriñ, küchu küchu
Picaflor: pinda
Pidén: pideñ
Pitio: pitiwe, putriw
Rara: kamtrü
Tenca: trenka
Tiuque: trüwku
Torcaza: kono
Tordo: kürew
Tórtola: maikono
Traro: traru, karanchu
Treile, queltehue: treül
Zorzal: wilki
Flamenco: chewke, pitral
Gaviota: kawlle
Huala: wala

Reptiles

Culebra: filu
Tortuga acuática: toyu
Lagartija: fillkuñ
Iguana: kirke waka
Lagarto: kirke
Tortuga: peyu

Insectos

Hormiga: kollella
Mosca: pülhü
Gusano: Piru
Zancudo: rürü
Sanguijuela: pudwiñ
Cuncuna: pütriw
Pulga: nerüm
Termita: trintratu
Tábano: pütrokiñ
Mariposa diurna: llampudkeñ
Mariposa nocturna: tonton
Saltamontes: trefku piru
Caracol de tierra: trolompiru, mütapiru
Palote: tragren
Piojo: tun
Pilme: pülme
Madre de la culebra: lliko lliko
Grillo: kunig kunig
Caballito del diablo: lulu
Cantárida: Püteliwiñ
Chicharra: afülkelleñfe
Ciervo Volador: liku liku
Cigarra: wadüm
Colihuacho: kollwatu, peñ
Luciérnaga: kudellkiñ, cheyü
Mata Piojo: chimalfe
Moscardón: Diumeñ
Mosca azul: kallfü püllomeñ
Plilla: kuchig, müñu piru

Arácnidos

Escorpión: trewanke
Araña: llalliñ
Araña Peluda: kulaw kulaw
Araña Picadora: pallu
Garrapata: lime
Alacrán: trefaykülen

Peces

Anguila: komofilu
Bagre: kufür
Corvina: kolükülen
Huaquil, corvinilla: waküllpe
Lenguado: pikür
Bagre: lisa, witrempe
Machuelo: tritre
Merluza: waikil
Pejerrey: remü
Puye: puye
Róbalo: kudwa
Sardina: kichay
Trucha: lipeng

Moluscos

Almeja: kidi
Caracol de mar: chomüllko
Caracol de río: lewfu
Cholga: chollwa
Chorito de mar: pellu
Chorito de río: dollüm
Choro: dalle
Conos: kono
Almeja: kidi
Loco: loko
Macha: macha
Maico: maiko
Navajuela: wepu
Ostra: kada
Taca: chakañ

Crustaceos

Camarón de río: llamu, daüllu
Camarón de vega: madew
Cangrejo de mar: larka
Chanchito de mar: shimañ
Jaiba: maili, ranüm
Langosta: chori
Pancora de agua dulce: lladka
Picoroco: chagillu
Pulga de mar: limay

Anfibios

Renacuajo: koltrawe
Sapo: pakarwa, lafatra
Rana: llüngki
Ranita de Darwin: trawül trawül

Si deseas adquirir el material en formato PDF «Fauna Ilustrada en Mapudungun para colorear» envía tus datos al siguiente formulario:

    2 comentarios en “Animales en Mapudungun”

    Deja un comentario

    Tu dirección de correo electrónico no será publicada. Los campos obligatorios están marcados con *

    Share This

    ¡Mari mari, kümey tami akun!

    Suscríbete y recibe información sobre nuevos recursos educativos de mapudungun.